Қазіргі уақытта 10 мың тонна құс саңғырығы өңделіп, 4 мың тонна дайын өнім алынды.
С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ профессоры Айнаш Науанова құс саңғырығын органикалық тыңайтқыш ретінде өңдеуді жеделдету үшін алғашқы отандық биопрепаратты ойлап тапты. Биология ғылымдарының докторы зерттеулерін жуырда семинарда ұсынды. Мамандар, құс фабрикаларының өкілдері мен фермерлер соңғы ғылыми зерттеулерді талқылады. Шараны ұйымдастырушылар – Ауыл шаруашылығы министрлігі, Қазақстан жұмыртқа өндірушілер қауымдастығы және “Атамекен” ұлттық кәсіпкерлер палатасы.⠀
Құс шаруашылығы қалдығын кәдеге жарату Қазақстан үшін өзекті мәселе болып отыр. Отандық құс фабрикаларында жиналатын саңғырық мөлшері негізгі өнімнің салмағынан асып кетеді. Бір келі құс етіне шаққанда орташа есеппен 3,4 келі саңғырық болады. Оны қауіптіліктің В класына (+) жатқызады, құрамында инфекциялық аурулар қоздырғыштары, гельминт дернәсілдері бар. Ал қалдықтардағы несеп қышқылы түріндегі азот жылдам ыдырап, аммиак түзіп, топырақты бұзады.
Қалдықтарды алқапта жайдан жай жинауға ешкім рұқсат етпейді. Фабрикаларда арнайы саңғырық қоймалары бар. Бұл полигондарды салу әуелден үлкен шығынға ұшыратты. Қоршаған ортаны ластағаны үшін эмиссиялар төленеді. Тұрақты бақылау жүргізу, топырақтың құнарлығын қалпына келтіру қажет. Саңғырық қоймаларда кеуіп қалады және текке жатады. Қазақстанда рұқсат етілген өңірлерде барлығы дерлік осылай жұмыс істейді. Бірақ курорт аймақтарындағы құс фабрикалары үшін шектеу бар. Олар қандай да бір өңдеуді қолдануға мәжбүр, – дейді “Курочка Ряба” брендімен танымал “Шаңырақ” басқарушы компаниясының бас директорының орынбасары Денис Плужник.
Биыл профессор Айнаш Науанова жасап шығарған биопрепарат құс фабрикасының алқаптарында сыналды.
Қазіргі уақытта бірен-саран фабрикалар ғана топырақты байыту үшін құс саңғырығын пайдаланады. Биопрепарат топырақтың құрылымын жақсартады, жаңғыртады. Химиялық тыңайтқыштар биотаны бұзады және оның биологиялық белсенділігі төмендейді. Біз биыл бірнеше экспериментті бастадық. Бидай мен бұршақтың егістігіне көктемде енгіздік. Тыңайтқыш енгізілген жерлерде өнімділік 2 есе ұлғайды. Бидай дәндерінің сапасы жақсарды. Бұл – алдын ала көрсеткіштер, біздің экспериментіміз үш жылға жоспарланған. Енді полигонда 10 жыл бойы жиналған құс саңғырығынан құтылмақпыз, – деді Денис Плужник.
Биопрепарат екі жыл бойы жасалды. Профессор Айнаш Науанова ҚР БҒМ Ғылым комитетінің Дүниежүзілік банк қаржыландыратын грантын ұтып алды. Жобаның тең инвесторлары “Курочка Ряба” құс фабрикасының тең құрылтайшылары Александр Лоренц пен Максим Божко болды. Қазіргі уақытта 10 мың тонна құс саңғырығы өңделіп, 4 мың тонна дайын өнім алынды.
Биозертхананы толық жабдықтадық, қажет құралдарды сатып алдық. Біздің препараттарымыздың құрамына ең пайдалы микроағзалар кіреді. Олар құс саңғырығын қордалау үдерістерін жеделдетіп қана қоймай, өсімдік қалдықтарын одан әрі ыдыратып, құнарын арттырады. Олар фитопатоген микроағзаларға қарсы жұмыс істейді. Демек, өсімдіктердің аурулары азайып, өнім ұлғаяды, – деді Айнаш Науанова.
Оны сұйық немесе құрғақ түрде, биотыңайтқыш ретінде сатып алуға болады. Айқын экологиялық пайдасымен қатар биопрепарат экономика тұрғысынан да тиімді. Ол Ресейдегі баламаларынан 2 есе арзан және жергілікті жерлерге сай келеді.
Ресейлік биопрепараттарды жасаған кезде бөгде микроағазалар пайдаланылды. Олар жерге бейімделуі мүмкін, себебі бұл микроағзалардың қайдан бөлініп шыққаны маңызды. Мысалы, олар Солтүстік Қазақстанның ауа райы климаттық жағдайына бейімделуге тиіс. Ресейдің ауа райы жағдайында сапрофит болған микроағзалар жерімізде патогенге айналуы ықтимал, – дейді ғалым.
Қазақстанда бұрын-соңды мұндай биопрепарат болған жоқ. Ноу-хау қалдықтарды қауіпсіз әрі пайдалы өнімдерді өңдеуге мүмкіндік береді. Енді құс фабрикалары шығын орнына экономикалық пайда көреді.
Источник
https://baribar.kz/114897/qazaqstan-ghalymdary-qus-sanhghyryghyn-tabys-koezine-ajnaldyrdy
Профессор КазАТУ им С. Сейфуллина Айнаш Науанова разработала первый отечественный биопрепарат для ускорения переработки помета в органическое удобрение.
Свои исследования доктор биологических наук представила на семинаре. Специалисты, представители птицефабрик и фермеры обсудили последние научные исследования и разработки. Организаторы мероприятия — министерство сельского хозяйства совместно с Ассоциацией яичных производителей Казахстана и Национальной палатой предпринимателей «Атамекен». ⠀
Проблема утилизации отходов птицеводства актуальна для Казахстана. Дело в том, что количество помета, образуемого на отечественных птицефабриках, зачастую превышает массу основного продукта. Так, на килограмм курятины в среднем приходится 3,4 килограмма помета. Его относят к классу В (+) опасности, он содержит возбудителей инфекционных болезней, личинок гельминтов. А азот в отходах в виде мочевой кислоты быстро разлагается, образуя аммиак и угнетая почву.
Просто так в поле никто вам не даст сложить отходы. На фабриках есть специальные пометохранилища, изначально при возведении полигона это большие строительные работы и затраты. Кроме того, платятся эмиссии за загрязнение окружающей среды, требуется постоянный контроль, рекультивация. Помет в хранилищах практически высыхает и лежит просто так. Почти все так работают в Казахстане, в регионах, где это разрешено. Но, например, для птицефабрик в курортной зоне есть ограничения, они вынуждены применять какие-то меры переработки, — рассказывает Денис Плужник, заместитель генерального директора управляющей компании «Шаңырак», известной под брендом «Курочка Ряба».
Биопрепарат, разработанный профессором Айнаш Науановой, в этом году протестировали на полях птицефабрики.
В целом сегодня единицы фабрик используют помет для обогащения почвы. Биопрепарат улучшает структуру почвы, она становится живой. Химические удобрения угнетают биоту и биологическая активность снижается. Мы в этом году заложили несколько экспериментов. Весеннее внесение под посев пшеницы и гороха. Там, где мы вносили удобрение, урожайность была практически в два раза выше. Кроме того, в пшенице улучшилось и качество зерна. Пока это предварительные показатели, наш эксперимент рассчитан на три года. Теперь мы намерены избавиться от помета, накопившегося за десять лет на нашем полигоне, — делится Денис Плужник.
На разработку биопрепарата ушло два года. Профессор Айнаш Науанова выиграла грант Комитета науки МОН РК, финансируемый Всемирным банком. Соинвесторами проекта стали соучредители птицефабрики «Курочка Ряба» Александр Лоренц и Маским Божко. Уже удалось переработать 10 000 тонн помета и получить 4 000 тонн готового продукта.
Мы полностью создали биолабораторию, закупили необходимое оборудование. В состав наших препаратов входят самые полезные микроорганизмы, которые не только ускоряют процессы компостирования помета, но и дальше разлагают растительные остатки, повышая плодородие. Они также работают против фитопатогенных микроорганизмов, значит меньше болезней растений и больше урожай, — объясняет Айнаш Науанова принцип работы препарата.
Его можно приобрести в жидком или сухом виде, а также в качестве биоудобрения. Кроме явной экологической пользы, биопрепарат выгоден и с экономической точки зрения. Он стоит в два раз дешевле российских аналогов и идеально подходит именно для местных земель.
При создании российских биопрепаратов использованы чужие микроорганизмы, они здесь могут не адаптироваться, всегда зависит от того, откуда выделены эти микроорганизмы, они должны быть приспособлены к погодно-климатическим условиям Северного Казахстана. Возможно, те микроорганизмы, которые были сапрофитами в условиях России, здесь превратятся в патогенные, — рассказывает учёный.
До сегодняшнего дня в Казахстане не было собственного аналогичного биопрепарата. Отечественное ноу-хау позволит перерабатывать отходы в безопасные и полезные продукты. Теперь вместо потерь птицефабрики могут получать пользу, в том числе и экономическую.
Источник
https://www.zakon.kz/4993696-uchenye-pridumali-kak-othody.html